เอ็นไขว้หน้าฉีกขาด: ความเสี่ยงที่ไม่ใช่แค่นักกีฬา

เอ็นไขว้หน้าสำคัญต่อการเดินอย่างไร? 

เพราะภายในข้อเข่าของเราประกอบด้วยเอ็นหลัก 4 เส้น ที่ช่วยยึดประคองข้อเข่าให้มั่นคงขณะเคลื่อนไหว เอ็นเหล่านี้ทำหน้าที่ควบคุมทิศทางของการเคลื่อนตัวระหว่างกระดูกต้นขา  และกระดูกหน้าแข้ง รวมถึงรับแรงจากกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการเดิน วิ่ง หรือนั่งยอง 

หนึ่งในเส้นเอ็นที่สำคัญที่สุด คือ "เอ็นไขว้หน้า" หรือ Anterior Cruciate Ligament (ACL) ซึ่งพาดจากกระดูกต้นขาเฉียงลงไปยังกระดูกหน้าแข้ง ทำหน้าที่หลักในการ "ล็อก" ไม่ให้กระดูกหน้าแข้งเคลื่อนออกไปข้างหน้ามากเกินไป โดยเฉพาะเวลาที่เราหยุดหมุนตัวเร็วๆ กระโดด หรือเปลี่ยนทิศทางกะทันหัน 

หรือถ้าเปรียบเทียบง่ายๆ ก็คือ เสาหลักที่ค้ำยันให้ข้อเข่าเคลื่อนไหวได้อย่างมั่นคง และเมื่อเกิดการฉีกขาดแม้เพียงเส้นเดียว ก็สามารถส่งผลกระทบต่อระบบข้อเข่าทั้งหมดได้ทันที เมื่อเส้นเอ็นฉีกขาด: จากอุบัติเหตุเสี้ยววินาที สู่ปัญหาเรื้อรัง 

การฉีกขาดของเอ็นไขว้หน้าเกิดขึ้นจากแรงบิดหรือการกระชากอย่างฉับพลัน เช่น หกล้มขณะวิ่ง เปลี่ยนท่ากะทันหันขณะเล่นกีฬา หรือแม้แต่แค่ก้าวพลาดบนพื้นต่างระดับ หากแรงที่กระทำเกินกว่าที่เส้นเอ็นจะรับได้ ก็อาจทำให้เอ็นไขว้หน้าฉีกขาดในเสี้ยววินาที 

สัญญาณเงียบที่ไม่ควรมองข้าม: เอ็นไขว้หน้าฉีกขาดไม่ได้ปวดเสมอไป 

สิ่งที่ทำให้หลายคนไม่รู้ว่าตนเองมีภาวะเอ็นไขว้หน้าฉีกขาดในช่วงแรก เป็นเพราะอาการเริ่มแรกอาจไม่รุนแรงมาก ผู้ป่วยบางคนยังเดินต่อได้ หรือแค่รู้สึกปวดเข่าเล็กน้อย แต่เมื่อเวลาผ่านไป ความผิดปกติจะเริ่มแสดงออกชัดเจน เช่น เดินไกลแล้วเมื่อยเร็ว รู้สึกว่า "ข้อเข่าไม่มั่นคง" หรือ "เหมือนจะทรุด" เวลาลงน้ำหนัก 

พฤติกรรมและกลุ่มเสี่ยงที่ต้องระวัง 

แม้ใครก็มีโอกาสเอ็นไขว้หน้าฉีกขาดได้ แต่บางกลุ่มก็มีความเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไป โดยเฉพาะคนที่ทำกิจกรรมหรือเคลื่อนไหวในลักษณะ "หยุดกะทันหัน หมุนตัวเร็ว ลงน้ำหนักผิดจังหวะ" อยู่เป็นประจำ เช่น กลุ่มนักกีฬาประเภทที่ต้องวิ่งแรงๆ หรือ มีการกระชากอยู่ตลอด หรือ แม้แต่คนทำงานที่ต้องก้าวขึ้น-ลงบันไดหรือรถบ่อยๆ  เดินในที่ลื่นโดยไม่ตั้งหลัก ก็อาจทำให้เกิดแรงกระชากจนเส้นเอ็นฉีกได้เช่นกัน